Cybercriminaliteit


Een cyberaanval is een gerichte digitale aanval op computers, netwerken of websites. Criminelen versleutelen bestanden, stelen gegevens of leggen betaal-, zorg- of energiesystemen stil. Dat kan leiden tot financiële schade, identiteitsfraude of uitval van dagelijkse voorzieningen zoals uitval van: stroom, telefonie, of betalingsverkeer.

Dit moet je direct doen

  • Schakel besmette apparaten uit en verbreek wifi, mobiele data en netwerkkabel.
  • Noteer foutmeldingen of maak een foto van het scherm voor experts.
  • Start op een schoon apparaat een volledige virusscan van de getroffen systemen.
  • Herstel waar mogelijk je laatste offline back-up.
  • Verander al je wachtwoorden via een ander, schone computer; gebruik sterke, unieke combinaties.
  • Meld verdachte mails, sms-jes of telefoontjes bij Fraudehelpdesk en doe aangifte bij de politie (0900-8844).
  • Controleer bank-, zorg- of energiemonitoringsapps pas nadat de storing is verholpen en volg hun officiële updates.
  • Informeer collega’s, buren of huisgenoten zodat zij alert zijn op vervolgfraude.

Zo bereid je je voor

  • Installeer antivirussoftware en zet automatische updates aan op al je apparaten.
  • Maak elke week een offline back-up van belangrijke bestanden.
  • Gebruik sterke wachtwoorden en tweestapsverificatie voor e-mail, bankieren en sociale media.
  • Klik nooit op onbekende links en controleer webadressen op het hangslot-icoon.
  • Beperk het delen van persoonlijke gegevens op sociale media.
  • Sla noodnummers en procedurekaarten ook op papier op.

Na het incident

  • Installeer alle beveiligingsupdates voordat je systemen opnieuw aansluit.
  • Controleer bankafschriften en wijzig wachtwoorden nogmaals uit voorzorg.
  • Meld een datalek bij de Autoriteit Persoonsgegevens als je organisatie gegevens verliest.
  • Vraag hulp bij stress of emoties via Slachtofferhulp Nederland (0900-0101).
  • Bewaar bewijsmateriaal en volg verdere instructies van politie of IT-specialisten.

Wat doen hulpdiensten en partners?

Het Team High Tech Crime van de politie onderzoekt de aanval en achterhaalt daders. Het Nationaal Cyber Security Centrum coördineert technische ondersteuning en waarschuwingen. Internet- en energieleveranciers werken aan herstel van diensten. Gemeente en veiligheidsregio delen actuele informatie via NL-Alert en hun websites, zodat jij weet wat je níét zelf hoeft te doen.

Extra aandacht voor …

Bedrijven

  • Activeer je bedrijfscontinuïteitsplan binnen 30 minuten.
  • Informeer klanten proactief over eventuele datalekken.
  • Schakel een gecertificeerd incident-response-team in.

Ouderen

  • Vraag een vertrouwd familielid om te helpen bij updates en wachtwoorden.
  • Gebruik grote-letter wachtwoordboekjes die je veilig thuis bewaart.
  • Bel bij twijfel 0800-1238 (Veilig Internetten hulplijn).

Kinderen en jongeren

  • Leer ze nooit wachtwoorden te delen, ook niet met vrienden.
  • Zet ouderlijk toezicht op apparaten en praat over online oplichters.
  • Laat ze verdachte berichten meteen met jou delen.

Hulp & contact

  • Bel 112 bij direct gevaar of als vitale apparatuur uitvalt waardoor levens op het spel staan.
  • Geen spoed, wel politie: 0900-8844.
  • Fraudehelpdesk: 088-786 73 72 voor meldingen en advies.

Meer weten